Dlaczego dzieci potrzebują norm i zasad?
Wprowadzenie norm i zasad w życiu dziecka spełnia ważną rolę. Wyobraźmy sobie, że stajemy z zawiązanymi oczami na placu zabaw gdzie są zjeżdżalnie, huśtawki, karuzele, ścieżki rowerowe, boisko do gry w piłkę, drabinki, liny do wspinaczki no i oczywiście inni ludzie. Jak będziemy się poruszać w takim miejscu? Czy jest ono dla nas bezpieczne? Oczywiście, że nie. Będziemy niepewnie i wolno się przemieszczać, nie raz się zapewne przewrócimy nabijając guza.
Konsekwencje mogą być straszne. A jeśli jest ktoś obok nas, kto trzyma nas za rękę i mówi: krok w prawo, bo wpadniesz na huśtawkę, schyl się, bo przed tobą mostek, zatrzymaj się, bo nadjeżdża rowerzysta. Jak wtedy się poruszamy, jak się czujemy? Bezpiecznie! Tak też jest z zasadami i normami, które wystosowane w stronę dziecka mówią mu, jakie zachowanie jest pożądane, jakie jest właściwe i jakie przez nas dorosłych akceptowane. Dzieci potrzebują precyzyjnego określenia, co jest dozwolone, a czego nie wolno. Skutecznym środkiem wychowawczym są nagrody i pochwały. Mają one wartość zachęcającą do pracy dla każdego człowieka, a tym bardziej dla dziecka a uznanie i akceptacja mobilizują do dalszych wysiłków.
Normy i zasady postępowania dzieci w grupie przedszkolnej
Na początku roku szkolnego każda z grup przedszkolnych z pomocą nauczyciela opracowuje swój Kodeks Zachowań, który ma za zadanie wspierać i motywować dzieci do przestrzegania ustalonych norm i zasad postępowania, jak również konsekwentnie je egzekwować. Poprzez kolejne lata pobytu dziecka w przedszkolu zasady te są utrwalane i pomagają dzieciom w ich prawidłowym rozwoju.
Uzgodnione przez dzieci normy i zasady są dla wszystkich jednakowe a dotyczą między innymi:.
- zachowania podczas posiłków
- zachowania w łazience
- zachowania w szatni
- zachowania w sali
- zachowania podczas pobytu w ogrodzie przedszkolnym
- zachowania podczas wycieczek i spacerów
- zachowania podczas imprez i uroczystości
Formą nagradzania zachowań respektujących ustalone normy i zasady zachowania są:
- pochwały wobec grupy
- pochwały indywidualne
- pochwały przed rodzicami
- atrakcyjne zabawa według pomysłu dziecka
- darzenie dziecka szczególnym zaufaniem np. zwiększając zakres jego samodzielności
- drobne nagrody rzeczowe, np. emblematy uznania, dyplomy
Nagradzamy za:
- stosowanie ustalonych umów i zasad,
- wysiłek włożony w wykonywanie pracy, zadania,
- wypełnienie podjętych obowiązków,
- bezinteresowną pomoc innym,
- stosowanie zasad ochrony przyrody,
- aktywny udział w pracach grupy.
Po ustaleniu norm i zasad postępowania ustalamy także konsekwencje za brak podporządkowania się im.
Formą karania za niestosowanie się do ustalonych zasad jest:
- upomnienie słowne
- rozmowa - przedstawienie następstw zachowania (skłonienie dziecka do autorefleksji)
- wyrażenie przez nauczyciela smutku i niezadowolenia z powodu zachowania dziecka,
- odsunięcie na krótki czas od zabawy,
- zastosowanie aktywności mającej na celu rozładowanie negatywnych emocji,
- poinformowanie rodziców o przewinieniu.
Pamiętajmy, że normy i zasady regulują życie dziecka, sprawiają, że świat i najbliższe otoczenie staje się przewidywalne, co jest podstawą do budowania poczucia bezpieczeństwa. W takim wychowaniu dziecko się cywilizuje i socjalizuje, dzięki czemu łatwiej wejdzie w świat dorosłych i dzięki niemu stanie się samodzielną i samodyscyplinującą się jednostką.
